Hierom is het vastleggen van afspraken over data-uitwisseling in een BIM Protocol of ILS essentieel
Geplaatst op 26 augustus 2021 door BIM-Connected
Hierom is het vastleggen van afspraken over data-uitwisseling in een BIM Protocol of ILS essentieel
Een belangrijk onderdeel van het digitaliseren van de asset levenscyclus is data-uitwisseling tussen verschillende partijen. Om ervoor te zorgen dat deze uitwisseling efficiënt en zonder problemen verloopt, is het belangrijk om hier duidelijkheid over te creëren door afspraken te maken. Dit gebeurt doorgaans in een BIM Protocol of ILS. Op deze vier vlakken is het essentieel om afspraken over data-uitwisseling vast te leggen.
1. Het vastleggen van afspraken in een BIM Protocol of ILS geeft duidelijkheid over welke data geleverd moet worden
Het lijkt een open deur, maar toch is hier regelmatig verwarring over. Om ervoor te zorgen dat je over de juiste data beschikt voor assetmanagement, is het belangrijk om duidelijkheid te creëren over de data die geleverd moet worden. Wat is precies de databehoefte?
In een BIM Protocol kun je de databehoefte vastleggen door het specificeren van de BIM-modellen, de gewenste eigenschappen en de relaties van BIM-modellen naar externe bronnen. Het vastleggen van deze eisen in een document is natuurlijk vrij basaal, een OTL is hier een goed alternatief voor, zoals bekend in de infrasector. In de bouw- en utiliteitsector is men daarom nu bezig een IDS (Information Deliviery Specification) te ontwikkelen. Hierin kan in computer leesbaar formaat data eisen worden vastgelegd. Binnen een ILS kan hiervoor verwezen worden naar een OTL, die de inhoudelijke informatiebehoefte omvat. Bekijk ook de essentiële stappen voor het opzetten van een OTL.
2. Het vastleggen van afspraken in een BIM Protocol of ILS geeft duidelijkheid over de datastructuren en bestandsformaten
Naast het beschrijven welke inhoudelijke data vastgelegd moet worden, is het van belang om te specificeren welke structuren en bestandsformaten toegestaan zijn. Doe je dit niet, dan loop je het risico dat de data in bijvoorbeeld pdf-bestanden of in een ongestructureerd Excel-bestand opgeleverd wordt. Door vooraf duidelijk afspraken over de datastructuren en bestandsformaten te maken, hoef je je hier niet langer zorgen over te maken.
Houd bij het vastleggen van afspraken over datastructuren en bestandsformaten rekening met het verschil tussen deze twee. Beide moeten vastgelegd te worden. Vraag je bijvoorbeeld alleen Excel uit als bestandsformaat, dan kan dit alsnog op veel verschillende manieren ingevuld worden. Maak daarom ook afspraken over de structuur die je voor ogen hebt. Geef daarnaast ook altijd de juiste versie weer van bestandsformaten of structuren.
In deze praktische business case, uitgevoerd bij TenneT, bespreken we mogelijkheden voor aannemers om data-uitwisseling met partijen praktisch in te richten.
3. Het vastleggen van afspraken in een BIM Protocol of ILS geeft duidelijkheid over het proces van dataleveringen
Voor zowel de ontvanger van de data als de leverancier is het belangrijk om te weten wanneer welke data moet worden opgeleverd. Wordt alle data op de dag van de deadline opgeleverd? Of wordt ervoor gekozen om het geleidelijk op te leveren? De keuzes hierin hebben voor beide partijen impact op de capaciteit die zij nodig hebben voor het controleren of verbeteren van de data. Onze eigen voorkeur gaat uit naar een geleidelijke oplevering. Dit biedt mogelijkheid voor extra beheersing met betrekking tot de levering van de data.
Wanneer je dataleveringen opdeelt, kun je de afspraken over het proces vastleggen in een ILS. Specificeer in dit geval de tussenleveringen. Maak concreet wat er wordt verwacht bij iedere tussenlevering.
4. Het vastleggen van afspraken in een BIM Protocol of ILS geeft duidelijkheid over de wijze van controleren en accepteren van data
Het is van belang om te weten hoe en wanneer de data gecontroleerd en geaccepteerd wordt. Gebeurt dit geautomatiseerd of deels handmatig? Welke doorlooptijden worden gehanteerd? Helemaal wanneer data in delen opgeleverd kan worden is het voor een opdrachtnemer wenselijk om te weten dat de data geaccepteerd is, zodat de vervolgdataleveringen hierop voortgebouwd kunnen worden.
BIM Protocol, BIM Uitvoeringsplan en ILS: wat gebruik je waarvoor?
De term BIM Protocol wordt in verschillende betekenissen gebruikt. Bovendien bestaan er diverse varianten van BIM Protocollen. Om eenduidigheid hierover te creëren, ontwikkelde de Bouw Digitaliseringsraad (BDR, voorheen BIR) het Nationaal Model BIM Protocol als onderlegger voor het vastleggen van projectspecifieke contractbepalingen rond BIM.
Daarnaast werd het Nationaal Model BIM Uitvoeringsplan ontwikkeld als template voor projectteams om hun onderlinge BIM-werkafspraken vast te leggen. Eén van de toepassingen van het BIM Protocol is het specificeren van (BIM-)data die na oplevering moet worden geleverd ter ondersteuning van het gebruik, beheer en onderhoud. De BDR pleit ervoor om in dit geval de term ILS (informatieleveringsspecificatie) te gebruiken. Een ILS gebruik je niet alleen om na oplevering, maar ook bij tussentijdse dataleveringen in de ontwerp- en uitvoeringsfasen de gewenste data te specificeren.